Każda branża z czasem tworzy swój własny słownik. Tworzone są pojęcia i nazwy charakterystyczne dla danej dziedziny. Programiści, stolarze, menedżerowie używają nazw i żargonu specyficznego dla swojej profesji. Na rynkach finansowych również istnieją zwroty charakterystyczne tylko dla tej dziedziny. Dużą część tych zwrotów stanowią nazwy zleceń zakładanych przy zarządzania swoimi portfelem. Zrozumienie tych pojęć pomaga zrozumieć rynek i ułatwia doszkalanie się. Zlecenie można podzielić na trzy kategorie: zlecenia zakładane przy kupnie aktywów, przy ich sprzedaży oraz zlecenia mające zmniejszyć straty i ryzyko inwestycji.
Zlecenia dotyczące kupna
Zlecenia zakładane podczas kupna aktywów stosowane są, gdy inwestor chce nabyć instrument finansowy. Oto kilka przykładów zleceń kupna:
- Zlecenie rynkowe (market): Inwestor składa zlecenie kupna po obecnej cenie rynkowej. Zlecenie jest wykonane przez brokera natychmiast i zostaje wykonane po najlepszej dostępnej cenie.
- Zlecenie limitowe (limit): Inwestor określa maksymalną cenę, jaką jest gotów zapłacić. Jeśli cena instrumentu osiągnie tę wartość, zlecenie zostanie automatycznie wykonane. Na przykład, jeśli cena akcji spółki ABC wynosi 50zł, inwestor może ustawić zlecenie limitowe kupna na 45zł. Jeśli cena spadnie do 45zł, zlecenie zostanie automatycznie wykonane.
- Zlecenie stop limit: Jest to zlecenie, które aktywuje się, gdy cena instrumentu finansowego osiąga określony poziom. Inwestor określa cenę stop, która jest wyższa niż aktualna cena rynkowa. Jeśli cena osiągnie ten poziom, zlecenie stop zostaje aktywowane, a inwestor kupuje instrument po dostępnej cenie na rynku. Na przykład, jeśli cena akcji spółki XYZ wynosi 80zł, inwestor może ustawić zlecenie stop kupna na 85zł. Jeśli cena wzrośnie do 85zł, zlecenie zostanie wykonane. Stosuje się je jeżeli przewidujemy, że po przekroczeniu pewnego progu wartość instrumentu będzie rosła.
Zlecenia dotyczące sprzedaży
Gdy chcemy sprzedać posiadane instrumenty finansowe, wtedy wykonujemy zlecenia sprzedaży, czyli:
- Zlecenie market: Zlecenie to różni się od zlecenia market przy kupnie tylko celem zlecenia, ponieważ dotyczy sprzedaży aktywów. Również jest wykonywane natychmiast i zostaje wykonane po najlepszej dostępnej cenie na rynku.
- Zlecenie limit: Ponownie jest to zlecenie, które jest wykonywane, gdy cena instrumentu osiągnie założony poziom. W tym przypadku wykonujemy zlecenie, gdy chcemy sprzedać aktywa. Jeśli cena akcji osiągnie założoną wartość, zlecenie zostanie automatycznie wykonane.
- Zlecenie stop-loss: Jest to zlecenie sprzedaży, które służy do zabezpieczenia przed stratami. Inwestor ustala cenę stop-loss na określonym poziomie cenowym. Jeśli cena instrumentu spadnie do tego poziomu, zlecenie zostanie automatycznie aktywowane, a inwestor sprzeda instrument, aby zminimalizować straty.
- Zlecenie stop limit: To zlecenie łączy w sobie elementy zlecenia stop loss i limitowego. Inwestor określa poziom stop loss, który aktywuje zlecenie, oraz poziom limitu, po którym następuje sprzedaż. Oznacza to, że inwestor sprzeda instrument finansowy tylko wtedy, gdy osiągnie określoną cenę, a wcześniej ustalony poziom stop loss zostanie naruszony.
Zlecenia zabezpieczające
Zlecenia zabezpieczające mają na celu ochronę inwestora przed ryzykiem i stratami. Każdy profesjonalny dostawca rachunków maklerskich, np. broker Saxo pozwala na ustawienie zleceń zmniejszających ryzyko i ewentualne straty. Oprócz wspomnianych wcześniej zleceń stop-loss i stop -limit możemy jeszcze wspomnieć o zleceniach take profit i trailing loss.
- Zlecenie take-profit: Jest to zlecenie, które uruchamia się, gdy cena instrumentu osiąga określony poziom zysku. Inwestor określa poziom take-profit, na którym chce zamknąć pozycję z zyskiem. Na przykład, jeśli inwestor kupił akcje spółki XYZ po cenie 100 zł i określił zlecenie take-profit na 110zł, to gdy cena wzrośnie do 110zł, zlecenie zostanie aktywowane, a inwestor osiągnie zysk z transakcji.
- Zlecenie trailing-stop: To zlecenie stop loss, które jest dynamicznie dostosowywane wraz z ruchem ceny instrumentu. Inwestor określa odległość, o którą cena musi się oddalić od najwyższego osiągniętego poziomu, aby zlecenie stop-loss zostało przesunięte. Na przykład, jeśli inwestor kupił akcje spółki XYZ po cenie 100zł i określił trailing stop na 5zł, to jeśli cena wzrośnie do 110zł, zlecenie stop-loss zostanie przesunięte na 105zł. Jeśli cena spadnie o 5zł z najwyższego osiągniętego poziomu, zlecenie stop-loss zostanie aktywowane.
Poznanie języka specyficznego dla rynku finansowego ułatwi poruszanie się po platformach inwestycyjnych. Czytając analizy oraz ekspertyzy, będziemy mogli zastosować odpowiednie zlecenia. Dzięki temu nabierzemy pewności siebie oraz będziemy podejmować bardziej zdecydowane działania. Należy pamiętać, że zlecenia nie uchronią nas przed ewentualnymi stratami i cały czas najważniejszy jest zdrowy rozsądek.
